Đi như bị ma đuổi có khác gì sống say chết mộng

Tại sao ta cứ phải đi như bị ma đuổi ? Tại sao ta không sống trong phút giây hiện tại ? Đó là những vấn đề cần trầm tư trong cõi nhân sinh .
     Trước hết là   vấn đề Đi như ma đuổi . Đi như bị ma đuổi là đi nháo nhào , bương bãi , đầu óc chỉ tập trung vào địa chỉ nơi đến mà không để ý đến những bước đi và con đường mình đang đi . Ông cha ta xưa đi đứng đằng thằng , thong thả , từ tốn .Vì  :" Lật đật cũng tới bến than mà lang thang cũng tới bến đò " Hoặc " Đi đâu mà vội mà vàng , mà vấp phải đá mà quàng phải chân " . Ngày nay với nhịp sống sôi động thời hiện đại cái gì cũng hối hả vội vàng ..Phương tiện đi lại dùng toàn phân khối lớn . Nhiều người chạy xe những muốn nuốt chững quãng đường trước mặt . Đi như bị ma đuổi là đi trong trạng thái hoàn toàn phân tâm trong lúc đi đường ; vì toàn bộ tâm trí đều hướng đến địa chỉ muốn đến : Đi đến chỗ làm ; đi gặp người yêu ; đi gặp đối tác vv...thậm chí đi chơi cũng mong cho chóng đến nơi . Vì không tập trung vào việc đi mà chỉ nghĩ đến điểm đến nên gặp trở ngại trên đường đi là lẽ đương nhiên . Tệ hại hơn nữa là không đến được nơi muốn đến mà buộc phải đến nơi hoàn toàn ngoài ý muốn .
   Tại sao chúng ta không tận hưởng hạnh phúc trên đường đi mà cứ chăm chăm hướng về nơi đến . Đi cũng là một hạnh phúc không kém đến .Chạy xe trên đường phố  vắng vẽ hay trên đường phố đông người xuôi ngược  ta đều có thể thưởng thức được cảm giác thảnh thơi dễ chịu nếu ta giữ được chánh niệm . Chánh niệm là trạng thái tâm lý không bị thất niệm cũng không vọng niệm . Tâm trú trong hiện tại gọi là tâm tại (tự tại ). Tâm bị tán thất gọi là tâm bất tại . Trong cấu tự tiếng Hán , chữ Vọng được ghép bởi chữ Vong với chữ Tâm.Vọng là đánh mất tâm . Chữ Niệm được ghép từ chữ Kim với chữ Tâm .Niệm là tâm đang có mặt . Chánh niệm là đưa tâm trở về với giây phút hiện tại . Đó là tâm tỉnh tại .Còn tâm bất tại là tâm rong chơi đâu đó : Tâm bất tại yên ,thị nhi bất kiến ,thính nhi bất văn, thực bất tri kỳ vị ( tâm không tại thì nhìn mà không thấy , nghe mà chẳng hiểu, ăn mà không biết mùi vị ). Làm mà tâm trí để đâu đâu thì chẳng nên tích sự gì . Ăn mà không chánh niệm sao ăn ngon được , đi tron g thất niệm chẳng khác mộng du
   Đi như bị ma đuổi là đi trong trạng thái thiếu tập trung ( thất niệm ). Đi trong chánh niệm là mình ý thức rất rõ ràng mình đang đi . Đi như vậy sẽ rất an toàn trên đường đi , tinh thần không bị căng thẳng , bức bách . Đi như vậy cũng đã là một hạnh phúc rồi .
       Đi như ma đuổi chẳng khác gì sống say chết mộng ( sinh túy tử mộng ). Sống say chết mộng là sống thiếu tỉnh thức ; sống trong trạng thái hư vọng , huyễn hoặc,vong thân, vọng động .Có vô số hình thái vong thân trong cuộc đời này . Vong thân là tự đánh mất mình , không biết mình là ai ,không biết chân diện  mục của mình là gì . Von g thân trong tiền bạc , vong thân trong quyền lực , vong thân trong sắc đẹp ...
   Sống có tỉnh thức là sống trong chánh niệm , trong sự an trú trong từng phút giây hiện tại . Tiếp xúc sâu vào hiện tại mới thực sự cảm được những nhiệm mầu của cuộc sống , có mặt trong khoảnh khắc biến dịch : một áng mây trôi , một cánh chim bay , một bông hoa nở , một tia nắng tới , một giọt mưa rơi ....Nghe và nhìn trong chánh niệm ta sẽ thấy mọi âm thanh , hình ảnh nào cũng chứa đầy sức sống nhiệm mầu .Thông thường ta không an trú trong hiện tại mà hoài vọng một quá khứ xa xăm hoặc dự phóng một tương lai xa vời .. Trong truyện Kiều có hai câu thơ mô tả trạng thái phân tâm của Kiều :
   Tưởng bây giờ là bao giờ 
Rõ ràng mở mắt còn ngờ chiêm bao 
  Mở mắt ra rồi mà mà vẫn không biết mơ hay thực 
  Quá khứ đã đi qua .Tương lai chưa đến .Hiện tại có ở đó mà không biết là thật hay không thật . Khi ta chớp mắt một cái thì cái chớp mắt liền đi vào quá khứ . Và khi chưa chớp mắt thì nó còn nằm ở tương lai . Heideguer:" Thời gian tính là yếu tính của thời gian khi tương lai đi vào quá khứ đúng lúc nó vừa tới hiện tại ."Vậy hiện tại người ở đâu ?Ở trong những khoảnh khắc mà ta thật sự sống một cách an nhiên tự tại
  Có người hỏi Thiền sư Thiền Lão : " Hòa Thượng ở núi nầy bao lâu rồi ?
 Thiền sư trả lời :
"Đản tri kim nhật nguyệt
Thùy thức cựu xuân thu "
( Sống hôm nay biết hôm nay
Còn xuân thu trước ai hay làm gì )
Lại hỏi : Ngày ngày hòa thượng làm gì ?
Trả lời :Thủy trúc hoàng hoa phi ngoại cảnh
            Bạch vân minh nguyệt lộ toàn chân
   ( Trúc biết hoa vàng đâu ngoại cảnh 
   Trăng trong mây trắng hiện toàn chân )
 Khi tiếp xúc sâu vào hiện tại cuộc sống thì tất cả pháp đều là phật pháp . Tâm rỗng , lặng thì Phật tính hiển lộ
 Có một nhà thơ đã cảm nhận sâu sắc được tính nhân duyên giũa tâm và cảnh bằng những vần thơ sau :
        Bởi vì mắt thấy trời xanh
       Cho nên mắt cũng long lanh màu trời 
       Bởi vì mắt thấy biển khơi
       Cho nên mắt cũng xa vời đại dương
 Bốn câu thơ nói lên sự tương duyên tương hợp giữa tâm và cảnh : Mắt có thấy được màu thiên thanh của da trời thì màu trời mới long lanh trong mắt; bởi vì mắt có phóng ra xa tầm đại dương  dịu vợi thì mắt mới đong đầy sát hải biếc xanh ngàn trùng .
     Đi như ma đuổi chẳng khác gì sống say chết mộng . Sống say chết mộng là sống trong sự nặng lòng với cái đã qua và phóng tâm chạy theo cái chưa tới , bỏ quên hiện tại đang có mặt . Nói như vậy không có nghĩa rằng quay lưng chối bỏ quá khứ và không có kế hoạch gì cho tương la i
     Đối với quá khứ ta có thể nâng niu hoài niệm chứ không thể sống mãi với nó được vì nó trôi chảy tương tục như một dòng nước. Ta không thể tắm hai lần trong một dòng sông . Đối với tương lai ta có thể hoạch định rất đẹp các dự án để khỏi bị động vì " ai không lo xa ắt có buồn gần . Dù vậy cũng không thể sống với tương lai vì nó chưa đến . Nghĩ và chuẩn bị cho tương lai là việc làm khôn ngoan nhưng nếu ta chỉ biết có tương lai thì chẳng khôn ngoan chút nào . Một nhà văn Nga đã nói : " Chúng ta phải sống chứ không phải chuẩn bị sống " Sống thật sự là sống trong mỗi phút giây hiện tại bây giờ và ở đây . Có một mẫu đối thoại thú vị của hai mẹ con bàn về vấn đề hạnh phúc . Charles Black- một chính khách và cũng là nhà ngoại giao người Mỹ thành công cả ngoài đời và trong gia đình ,thuở nhỏ một lần hỏi mẹ : " Mẹ đã bao giờ hạnh phúc nhất ?"Bà mẹ trả lời : " Ngay lúc bây giờ đây "
- Thế trước kia mẹ có hạnh phúc không ?
- Trước kia là trước kia ;  khi trước mẹ đã hạnh phúc . Giờ đây mẹ cũng hạnh phúc . Chúng ta chỉ có thể thật sự sống khi chúng ta đang sống . Vì thế với mẹ lúc nào cũng là giây phút hạnh phúc nhất .
 Có lẽ nhờ câu nói ấy của mẹ mà  Charles  Black đã trở nên người thông đạt trong nhiều lãnh vực

 Đi như bị ma đuổi cũng là một kiểu sống lăng xăng , vọng động , không biết mình là ai , mình đang làm gì . Sống như vậy thật đúng là sống say chết mộng . Vì trần gian vốn là mộng , thực hư cũng là mộng ;vì vậy cần phải luôn luôn tỉnh thức trong mọi tình huống mọi cảnh ngộ .
       Bây giờ hay chẳng bao giờ
      Sống trong hiện tại bây giờ ở đây 
     Rỗng rang trong phút giây nầy
     Nghe ra trụ vũ hiển bài tử sinh